چند سالی‌ست که در هر محفلی می‌نشینیم صحبت از رمزارزها یا همان Cryptocurrency است. این واژه به صورت تحت‌اللفظی به معنای «واحد پولی رمزنگاری شده» می‌باشد و تفاوت‌های زیادی با واحد‌های پولی حال حاضر دارد. از این بین، شناخته‌شده‌ترین و ارزشمند‌ترین رمزارزی که به سرعت در جهان معروف شد، واحدی به نام بیت کوین است. بیتکوین با نام اختصاری BTC یک کریپتوکارنسی یا پول مجازی‌ست که می‌توانید از آن برای پرداخت و خریدهای اینترنتی استفاده کنید. اما مهم‌ترین نکته‌ای که بیتکوین و سایر رمزارزها را از پول عادی متمایز می‌کند بدون واسطه بودن آن است؛ این ویژگی به این معناست که هیچ شخص، گروه، بانک و یا نهاد خاصی در نقل و انتقالات مالی شما دخالت ندارد.
بیت کوین چیست و چه کاربردهایی دارد؟ معرفی محبوب‌ترین و گران‌ترین رمزارز جهان
اگر بخواهیم از لحاظ تاریخی بررسی کنیم، قدمت بیتکوین به سال ۲۰۰۹ برمی‌گردد. در این سال برای اولین بار، جمعی از برنامه‌نویسان ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، رمزارزی به نام Bitcoin را به‌طور عمومی معرفی کردند. البته ساتوشی فقط نام این گروه نیست و بعدها به عنوان کوچک‌ترین واحد بیتکوین در بلاکچین به رسمیت شناخته شد. رابطه ساتوشی و بیتکوین مانند رابطه ریال و تومان است؛ به‌طوری که هر بیت کوین معادل صد میلیون ساتوشی بوده و برای مبالغ بالا با این واحد شمارش می‌شود.
در سال‌های اولیه عرضه بیت کوین، ارزش آن چندان زیاد نبود و کسی خیلی جدی‌اش نمی‌گرفت. اما کم کم به محبوب‌ترین کوین دیجیتال جهان تبدیل شد و ارزهای دیگری هم ادامه‌دهنده این راه شدند. از آن زمان به بعد، اکثر سازندگان رمزارز به دنبال این بودند که این واحد پولی را جایگزین دلار و یورو و… کنند تا انتقال پول امن‌تر و بدون واسطه انجام شود.
برای اینکه بتوانیم درک بهتری از بیت کوین داشته باشیم، بهتر است قبل از هرچیزی از اصطلاحات مخصوص آن مطلع باشیم. بنابراین در لیست زیر به چند واژه پرکاربرد در این حوزه اشاره خواهیم کرد:
بلاک (Block): بلاک‌ها دربرگیرنده اطلاعاتی از تراکنش‌های انجام شده در بستر بلاکچین هستند.
جنسیس بلاک (Genesis Block): جنسیس اولین بلاکی است که در بیت‌کویین ماین شد و در ابتدا با نام Block -0 معرفی گردید.
هدر بلاک (Block Header): سربرگ بلاک نشانه‌ای برای تمایز هر بلاک در بلاکچین است و مداوماً هش می‌شود.
هشینگ (Hashing): فرآیندی است که با استفاده از تابع هش، داده‌های ورودی را به یک رشته با طول ثابت تبدیل می‌کند. این رشته، به عنوان یک شناسه یا اثر انگشت برای داده‌های ورودی استفاده می‌شود.
ماین کردن (Mining): ماین یا استخراج بیت کوین به فرایندی گفته می‌شود در آن ماینرها بلاک‌های جدیدی به زنجیره‌ی BlockChain اضافه می‌کنند.
بلاکچین (Blockchain): بلاک چین نوعی دیتابیس غیرقابل تغییر است که در آن بلاک‌ها با شیوه خاصی و به‌طور زنجیروار کنار هم قرار گرفته‌اند.
هاوینگ (Halving): ماینرها به ازای هر استخراج موفق مقداری بیتکوین به عنوان جایزه دریافت می‌کنند. برای جلوگیری از ایجاد تورم، مقدار این جایزه هر چند سال یک بار نصف می‌شود و به این پدیده هاوینگ می‌گویند.
ساتوشی (Satoshi): همانطور که قبلاً هم گفتیم، کوچک‌ترین واحد بیتکوین ساتوشی نام دارد و معادل صد میلیونیم یا ۰.۰۰۰۰۰۰۰۱ بیت کوین است.
کیف پول (Wallet): نوعی کیف پول دیجیتال است که برای ذخیره کردن بیت‌کوین‌ها و سایر ارزهای دیجیتال از آن استفاده می‌شود. شما می‌توانید والت‌ها را به صورت اپلیکیشن روی گوشی نصب کنید.
آشنایی با بلاکچین بیت کوین؛ شبکهای از داده‌های غیرقابل تغییر
بیت کوین به تنهایی چیز پیچیده‌ای نیست و عملاً نوعی پول مجازی است. کافیست یک بیتکوین داشته باشید تا به‌راحتی آن را به کیف پول دیجیتال‌تان منتقل کرده و برای خریدهای اینترنتی از آن استفاده کنید. البته برای این کار لازم است که سایت یا فروشنده مورد نظر بیت کوین را به عنوان یک ارز مجازی قبول داشته باشد. اما چیزی که برای خیلی از افراد گنگ است و از آن سردرنمی‌آوردند، نحوه عملکرد و استخراج بیتکوین و به‌طور کلی ساختار بلاک‌چین‌هاست. بنابراین اگر می‌خواهید در مورد این رمزارز کمی بیشتر بدانید، باید با مفاهیم پیچیده زیر آشنا شوید:
بلاک چین یا زنجیره بلاک‌های بیت کوین
اول از همه لازم است بدانید که تمام رمزارزها بخشی از یک بلاک چین و شبکه وابسته به آن هستند. اما خود بلاکچین چیست؟ بلاک چین یک پایگاه داده مشترک است که اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها را در قالب بلاک‌ها در خود نگه‌می‌دارد. این اطلاعات شامل آدرس فرستنده و گیرنده، هش اختصاصی، هش بلاک قبلی و زمان انجام تراکنش است که به‌طور دائمی در بلاک‌ها ثبت می‌شوند. همانطور که پیداست این داده‌ها محرمانه هستند و لازم است با روش‌های مخصوص رمزنگاری شوند.
زمانی که در بلاکچین یک تراکنش صورت می‌گیرد، اطلاعات بلاک قبلی همراه با دیتای جدید در بلاک جدید ذخیره می‌شود. سپس ماینرها دیتای تراکنش انجام شده درون بلاک را تأیید کرده و به عنوان پاداش یک بیت کوین دریافت می‌کنند. بنابراین حالا یک بلاک جدید به زنجیره اضافه شده و یک بیتکوین هم به ماینرها تعلق گرفته است.
از آنجایی که تراکنش‌ها بی‌وقفه در حال انجام هستند، برای تأییدشان یک صف تشکیل می‌شود تا ماینرهای شبکه بتوانند به‌طور هم‌زمان رویش کار کنند و عدد ۴ بایتی روی هدر بلاک را حل کنند. این هدر تا زمانی که به عدد مشخص شده توسط بلاک چین برسد به‌طور مدام توسط ماینرها هش می‌شود. زمانی که این عدد بدست بیاید بلاک تولید شده و تراکنش‌ها تأیید و رمزنگاری می‌شوند.
رمزنگاری کردن اطلاعات
همانطور که مشخص است رمزنگاری شدن اطلاعات یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ارزهای مجازی است. بیتکوین هم به عنوان بهترین ارز دیجیتال از الگوریتم هشینگ SHA-256 برای انکریپت کردن اطلاعات بلاک استفاده می‌کند. پیچیدگی این الگوریتم در یک پاراگراف قابل توضیح نیست اما به زبان ساده با این روش داده‌های تراکنش به یک عدد هگزادسیمال ۲۵۶ بیتی رمزگذاری می‌شود. این شماره شامل تمام اطلاعات تراکنش و آدرس‌های مرتبط با بلوک‌های قبلی است.
روش‌های استخراج بیت کوین؛ چگونه بیت کوین ماین کنیم؟
یکی از راه‌های بدست آوردن بیتکوین این است که آن را استخراج کنید. شاید در ابتدا تصور کنید ماین کردن کاری ندارد و می‌توانید به آسانی از پسش بربیایید. اما همه چیز به این راحتی‌ها نیست و برای ماین کردن به مجموعه‌ای از ابزارهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری نیاز دارید. اوایل معرفی بیتکوین که رقابت کمتر بود، هرکسی می‌توانست با کامپیوتر شخصی‌اش به ماین کردن بپردازد. اما حالا تعداد ماینرهایی که در رقابت برای حل کردن هش بلاک هستند بسیار بیشتر شده و شانس اینکه شما آن کسی باشید که هش را حل می‌کند خیلی پایین آمده است.
برای اینکه درک درستی از این رقابت داشته باشید، شبکهای از ماینرها را تصور کنید که در هر ثانیه ۴۴۴ کوئینتیلیون هش یا اعداد تصادفی تولید می‌کنند! برای حل این مشکل ماشین‌هایی با نام ASIC ساخته شده‌اند که می‌توانند در هر ثانیه تا ۳۳۵ تریلیون هش تولید کنند. در حالی که کامپیوترهای معمولی به سختی از پس ۱۰۰ مگاهش در ثانیه برمی‌آیند! بنابراین همانطور که می‌بینید استفاده از ماشین‌های ASIC بهترین گزینه برای شرکت در این رقابت تنگاتنگ است. اما در حالت کلی روش‌های زیر برای ماین کردن پیش پای شماست:
- با کامپیوتر شخصی‌تان و با کمک نرم‌افزارهای ماین بیت کوین به یک استخر ماین جوین شوید. استخر استخراج متشکل از گروهی از ماینرهاست که سعی می‌کنند با کنار هم قرار دادن قدرت سخت‌افزاری‌شان با ماشین‌های ASIC دربیفتند. البته این نکته را در نظر داشته باشید که با پیوستن به استخرها سهم بیتکوین بین تمام میانرها تقسیم می‌شوند و مقدار کمی به هر نفر تعلق خواهد گرفت.
- یک دستگاه ASIC بخرید و گوی رقابت را از دیگران بربایید. اگر با هزینه این دستگاه‌ها مشکلی ندارید، بهتر است خودتان یکی از آن‌ها را تهیه کنید. البته توجه داشته باشید که هزینه تمام شده برای‌تان فقط قیمت خود دستگاه نیست و هزینه برق و خنک‌کننده‌ها را هم باید به محاسبات‌تان اضافه کنید.
خرید بیت کوین؛ ساده‌ترین و در عین حال هزینه‌بردارترین روش بدست آوردن بیت کوین
اگر توان مالی خرید ماشین‌های ماینر را ندارید و از طرفی نمی‌خواهید کامپیوتر شخصی‌تان را با ماین کردن به فنا دهید، خرید بیت کوین آخرین گزینه شماست. خرید BTC بسیار ساده است و از طریق صرافی‌های آنلاین انجام می‌شود. از آنجایی که هر بیتکوین به تنهایی ارزش زیادی دارد، معمولاً کسی قادر نیست یک بیتکوین کامل بخرد. اما می‌توانید با صرف هزینه‌ای معقولانه درصدی از این کوین را خریداری کرده و در کیف پول دیجیتال‌تان ذخیره کنید.
برای این کار لازم است ابتدا حساب‌تان را شارژ کرده و سپس کوین مورد نظرتان را که همان بیت کوین باشد خریداری کنید. چندتا از صرافی‌هایی که می‌توانید در آن کوین بخرید از قرار زیرند:
- Coinbase
- Kraken
- Gemini
حالا که بیت کوین دارید، باید ببینید می‌خواهید با آن چکار کنید؟ استفاده اولیه بیتکوین صرفاً برای انجام پرداخت‌های بدون واسطه بود. اما حالا که ارزش آن بالا و پایین می‌رود، خیلی از افراد به عنوان روشی برای سرمایه‌گذاری به آن نگاه می‌کنند و با ترید کردن بیت کوین، از اختلاف قیمت حاصل از تورم سود می‌برند. بنابراین به‌طور کلی دو راه برای استفاده از بیتکوین دارید:
بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت
برای استفاده از بیت کوین به یک کیف پول کریپتوکارنسی نیاز دارید. این کیف پول‌ها که بیشتر با نام والت شناخته می‌شوند، رابط اولیه شما با دنیای بلاکچین بوده و رمزنگاری شده‌اند. بنابراین باید پیش از هر تراکنشی Private Key یا کلید خصوصی بیت کوین‌تان را وارد کنید تا انتقال انجام شود. به این ترتیب کسی نمی‌تواند بدون اجازه شما از کیف پول‌تان برداشت انجام دهد. در حال حاضر بسیاری از خدمات اینترنتی و حضوری، بیت کوین را به عنوان یک پول رایج قبول دارند و اجازه می‌دهند به جای پول واقعی از بیت کوین برای پرداخت استفاده کنید.
بیت کوین به عنوان یک روش سرمایه‌گذاری
به محض اینکه بیت کوین در جهان سروصدا کرد و چندین برابر دلار ارزش گرفت، سرمایه‌گذارها تصمیم گرفتند که از این افزایش قیمت پول درآورند. بنابراین حالا یکی از روش‌هایی که می‌توانید با آن سرمایه‌تان را زیاد کنید، خرید و فروش بیت کوین است. تریدرها با خرید بیت کوین در بازه‌هایی که قیمتش افت کرده و فروشش در زمان تورم کلی سود می‌کنند. البته این روش هم چالش‌های خودش را دارد و اگر در علم ترید حرفه‌ای نباشید، ممکن است ضررهای جبران‌ناپذیر بدهید.
به‌طور مثال در سال ۲۰۲۲ که همین یک سال پیش است، قیمت بیت کوین به شکل بی‌سابقه‌ای افت کرد و بازار را در شوک فرو برد. البته این کوین چندی بعد کمی از ارزشش را پس گرفت اما هرگز نتوانست به ارزش چند سال پیش خودش برگردد. عوامل زیادی در این بین در کاهش قیمت بیت کوین تأثیر داشتند که مهم‌ترین آن‌ها همه‌گیری کووید، تورم بازار و نهایتاً جنگ اوکراین بود.
کلام آخر؛ آیا خرید بیت کوین به ریسکش می‌ارزد؟
اگر برای خرید بیتکوین دوبه‌شک هستید، باید این را بدانید که بازار کریپتوکارنسی از بازار ارز معمولی ناپایدارتر بوده و ریسک‌های بیشتری به همراه دارد. به‌طوری‌که قیمت بیت کوین از ۲۰۰۹ به بعد با نوسانات شدیدی روبه‌رو شد و سود و زیان‌های زیادی به بازار وارد کرد. به‌علاوه، عواملی مانند عدم نظارت، ریسک‌های امنیتی، نداشتن بیمه، تقلبی بودن و بازار ناپایدار می‌توانند استفاده از این رمزارز را با مشکل روبه‌رو کنند. بنابراین می‌توان گفت که تصمیم برای سرمایه‌گذاری روی بیت کوین همیشه یک ریسک حساب‌شده نیست و گاهی به اولویت‌های خودتان برمی‌گردد. در نهایت پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد فعالیت در این حوزه را دارید، حتماً دانش کافی نسبت به آن کسب کنید و آماده ضرر و زیان‌های پیش رو باشید.
